In het land van de Eufraat en de Tigris

Urfa wordt glorieus Urfa genoemd omdat Turkije er ooit won. Op het fort dat uitkijkt over de stad wappert fier en vuurrood de vlag.

Door de straten lopen Koerdische en Arabische vrouwen in prachtige jurken, hun hoofden bedekt met knallila doeken. Kinderen oefenen hun drie woorden Engels en willen op de foto. De meeste zjn lief. Een enkel ettertje gooit lege flesjes naar me toe.

In de grot naast de moskee vullen de pelgrims hun lege flessen met het bronwater waarmee Abraham ooit zijn dorst leste. In de vijver zwemmen dikke heilige karpers die je mag voeren maar niet opeten want dan word je blind. Een vriendelijke man wil dat ik een foto van hem maak, waarna hij mij hem laat nazeggen dat er geen God is dan God en dat Mohammed zijn Profeet is.

Ik schrijf een sonnet met een mooie laatste zin.

Een romantische gids c.q. tapijtverkoper heeft even genoeg verkocht en drinkt met mij een kopje thee. Hij wil graag dat ik zijn Nederlandse ex mail om te vragen hoe het met haar gaat. Bevlogen bediscussiert hij politiek. Zijn pogingen mij ervan te overtuigen dat de Armeense genocide nooit heeft plaatsgevonden en dat zij zijn begonnen en dat dat zoals alle problemen in de regio de schuld was van het Westen zijn evenwel vergeefs.

In het familiepensionnetje met het heerlijke eten en het gezellige binnenplaatsje kijken we naar de verkiezingsuitslag. We juichen mee want Erdogan wint en er gaan 24 zetels naar Koerdische kandidaten. De watermeloen smaakt er nog lekkerder door.

We moeten verzekeren dat we aan niemand vertellen wie ons de naam van die prachtige Koerdische muziek heeft gegeven. De muren hebben immers oren.

Het oude stadje Mardin is gezegend met prachtige medressa's en moskeeen en enige kerkjes. Als we de moskee bezoeken worden we door iedereen vriendelijk welkom geheten en begroet, en als we er weer weggaan krijgen we een verrukkelijk versgebakken kaneelbrood mee.

In een kerkje met fraaie doeken met avondmaaltaferelen kussen geemigreerde bezoekers de Bijbel. Even buiten het stadje wordt een schitterend saffraankleurig klooster met veel Europees geld gerestaureerd. De bebaarde bisschop bekijkt de toeristen goedkeurend.

De Turkse regering is grote delen van de regio onder water aan het zetten, daarmee de Eufraat langzaam leegslurpend en gebieden met een onschatbare historische en archeologische waarde vernietigend. Ontwikkeling,noemt men dat.

Ik ga de grens over.

Verdwaasd loop ik door Qamishle, op zoek naar het busstation. Een lieve jongen brengt me er speciaal naar toe. Terwijl ik wacht op mijn bus hoor ik vertellen van het verdriet van de Koerden. Velen van hen zijn hier statenloos. President Junior, wiens portret prominent in het kamertje van de busmaatschappij hangt, heeft naturalisatie beloofd, maar mijn gastheer loopt niet over van vertrouwen.

Vanuit de bus zie ik de lucht boven de uitgestrekte steppes rood kleuren. Plukjes schapen zijn met snelle penseeltoetsen in het landschap geplaatst. Ik wil hier altijd blijven, zittend in de bus, luisterend naar mijn muziek, en uitkijkend over dit door God geschilderde steppelandschap.

Deir ez-Zour toetert en toetert en toetert maar door. Mensen kijken me na en heten me met hun hand op hun hart welkom. In de souq verkopen de bedouinen hun waren. Het stinkt er naar rottende schapenhoofden. Een vrouw flirt met me vanachter haar niqaab terwijl ik naar het uitstekende archeologiemuseum loop.

Een Armeense kerk heeft een indrukwekkende expositie met zwartwitfoto's van bergen schedels en van vermoorde en uitgehongerde mensen.

De hitte is allesverzengend. Kinderen zoeken verkoeling in het donkergroene water van de Eufraat.

En wijlen President Senior bekijkt het alemaal vanaf zijn paard.